برای غربت خوشنویسی در دوران معاصر
تاریخ انتشار: ۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۷۸۴۰۶
بعد از قرن‌ها هنوز زیبایی و اصالت خود را حفظ کرده است هرچند امروز در میان هنرهای معاصر روبه فراموشی است اما زیبایی و خاص بودنش خدشه‌ای بر جایگاه آن در میان سایر هنرها وارد نکرده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، این‌همه زیبایی و نظم از کجا می‌آید؟ برای اولین بار است که بازدیدکنندگان خانه صفوی اصفهان درگذر از دالان قدیم این خانه برای لحظاتی مکث می‌کنند و به آثار هنری نمایشگاهی توجه می‌کنند، اینجا شعر فارسی در زیباترین جلوه خود فخرفروشی می‌کند، اینجا هجا معنا ندارد هر چه هست خط است و زیبایی نظم آن، می‌توان برای دقایقی فارغ از اتفاقات و ناخوشی‌های زندگی شعر فارسی را در زیباترین جلوه بصری خود خواند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در میان این زیبایی آثار خطی را مرد میان‌سالی را می‌بینی که بیش از سایر دیگران عاشقانه به آثار نگاه کرده و حتی گاهی اوقات با حسرتی تابلوهای آثار را لمس می‌کند، و این مرد فردی جز ، خطاط و هنرمند نمایشگاه «رد پای قلم» نیست. فردی که سال‌های نوجوانی و جوانی خود را در حرفه خطاطی سپری کرده و آرامش امروزش را مدیون ورود به عرصه این هنر می‌داند.گفت‌وگوی ذیل ماحصل گپ و گفت‌وگوی کوتاه ما با این استاد فوق ممتاز خوشنویسی به بهانه برگزاری آخرین نمایشگاهش در خانه صفوی است.
به‌عنوان اولین پرسش چه شد که به هنر خطاطی علاقه‌مند شدید؟
ابتدا درزمینهٔ نقاشی (طراحی و مدادرنگ) فعالیت می‌کردم اما بعد از آشنایی با استاد ابراهیمیان که هم نقاشی و هم خوشنویسی کار می‌کردند، وارد این رشته از هنر شدم. درواقع زمانی به این رشته هنری علاقه‌مند شدم که استاد ابراهیمیان از من درخواست انجام مشق خوشنویسی کرد باوجوداینکه به خوشنویسی علاقه نداشتم این کار را انجام دادم و وقتی مشق خوشنویسم را ارائه دام استاد بسیار بابت این استعداد من در خوشنویسی حیرت کرد همین شگفتی سبب شد تا من به سمت خوشنویسی سوق پیداکرده و متوجه شوم در این رشته هنری استعداد دارم.
از چندسالگی خوشنویسی را شروع و سابقه فعالیتان به چند سال برمی‌گردد؟
زمانی که استاد ابراهیمیان اولین سرمشق خط را به من دادند در مقطع راهنمایی بودم و کم‌وبیش خطاطی می‌کردم اما به‌طور تخصصی از سال ۱۳۷۲ وارد انجمن خوشنویسان شدم و هم‌اکنون حدود ۲۵ سال هست که در این رشته هنری فعالیت دارم.
چه عاملی باعث شد که ۲۵ سال هنر خطاطی را دنبال کنید؟
بزرگ‌ترین عاملی که من را جذب این رشته کرد، ارتباط شعر و ادبیات با خطاطی است و همین ارتباط باعث شد که من علاقه فراوانی به شعر و ادبیات پیدا کنم درواقع زیبایی خط همین است انسان نوشته‌ای را با خط خود بنویسد و همین تکرار حروف کلمات روی کاغذ، آرامش عجیبی برای من به همراه دارد.
کم‌کم علاقه زیاد من به خطاطی سبب شد که نقاشی کردن برایم کمرنگ شود و باوجود تدریس هردو رشته، خطاطی را باعلاقه و تخصصی‌تر دنبال کنم.
در این ۲۵ سال فعالیت در حوزه خطاطی چه تجربه‌ای کسب کردید؟
آرامش. آرامشی که من در زندگی دارم مدیون هنرم است و در همه‌ی جای زندگی‌ام ازجمله سر کلاس، در خانه و ارتباط با فرزندانم اثر داشته و سبب شده مورد تنش‌های روزگار قرار نگیرم و بتوانم با یک ذهنیتی خاص زندگی را ادامه دهم.
تاکنون چه فعالیت شاخصی در این رشته هنری داشته‌اید؟
من به‌طورجدی از سال ۱۳۷۲ خوشنویسی را شروع کردم و سال ۱۳۷۵ موفق به دریافت درجه ممتاز شدم و چند سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۴ درجه فوق ممتازم را اخذ کردم ضمن اینکه در سال ۱۳۸۶ مدرس انجمن خوشنویسان شدم و تاکنون ۵۵ نمایشگاه جمعی برگزار کردم و نمایشگاه «ردپای خوشنویسی» چهارمین نمایشگاه انفرادی من است علاوه بر این موارد توانسته‌ام در مسابقات هنری و خوشنویسی رتبه اول تا پنجم استانی و کشوری را کسب کنم.
تمایز هنر خط با بقیه هنرهای تجسمی همچون نقاشی در چیست؟
هنر خط ازنظر افراد، زیبا و ارزشمند است اما جذابیت اصلی آن را فردی که وارد این رشته شده در ک می‌کند اما در هنرهای دیگر همچون نقاشی از کودک تا سالخورده هر فردی که به آن مشغول باشد زیبایی آن را درک می‌کند زیرا نقاشی و سایر هنرها دارای زبانی جهانی و همه‌فهم تر هست و هر اثری که خلق شود، درجه زیبایی آن مشخص است. درواقع هنر خط از دید عوام تا حدی از آن قابل‌درک است اما از جایی به بعد سطح‌بندی زیبایی خطاطی در حیطه تخصص متخصصین این رشته است و این تفاوت هنر خط با سایر هنرها باعث محروم ماندن این رشته شده است درواقع نهفتگی در زیبایی و خاص بودن خطاطی است که این رشته هنری را خاص می‌کند.
با توجه به اینکه خطاطی دارای انواع متعددی است، تمایل شما بیشتر به کدام نوع از خط است؟
مدرک فوق ممتازم شکسته است و این نوع خطاطی را به این جهت که رقص کلمات زیاد است و به‌گونه‌ای خط عشق میدانم، خیلی بیشتر از آن لذت می‌برم و انرژی می‌گیرم، شکسته رابین خطوط دیگر ترجیح می‌دهم بیشتر کارکنم.
چرا خط شکسته را خط عشق می‌دانید؟
به این دلیل اینکه بابِ شعر نوشتن است و شعر هم من البته خودم بیشتر غزل دوست دارم، غزل هم همه آن عاشقانه است، ارتباط بیشتری با این نوع خط دارد و باعث همخوانی با یکدیگر شده و سبب تجسم عشق برای انسان می‌شود.
در این سه حوزه خطاطی کدام کمتر به آن پرداخته‌شده و نیاز به توجه بیشتری دارد؟
سه خط نستعلیق، شکسته و ثلث، کم‌وبیش در حال کار شدن است. در حوزه مذهبی خط ثلث که خط عربی است کارشده وعده‌ای هم که مذهبی هستند بیشتر به این سمت می‌روند. نستعلیق و شکسته هم کار می‌شود اما در کل خط به‌صورت سنتی آن غریب است. یعنی ما هنرمندان باید جلوه‌ای دیگر (مثل نقاشی‌خط) به آن بدهیم تا از این حالت سنتی دربیاید و به‌صورت کاربردی‌تر در اجتماع بوده و برای مردم جذابیت داشته باشد.
اما بااین‌وجود نیز نسبت به هنرهای دیگر خطاطی محروم است. به‌عنوان‌مثال اگر یک تابلوی خوشنویسی را مدت‌زمان زیادی (حدود یک سال) برای آن‌وقت بگذارید و بعد بخواهید روی تابلو قیمتی بگذارید، فردی حاضر به خرید آن نیست اما به‌طور مثال یک تابلو نقاشی در سبک‌های کوبیسم و مدرن، راحت قیمت‌های گزاف روی آن گذاشته و جالب اینکه توجیه خاصی برای خرید آن ندارند. همان‌طور که گفتم خط در کل غریب است و نوع آن فرقی ندارد.
خیلی‌ها این عقیده رادارند که تلفیق خط با سایر هنرها اشتباه است و خط را به حاشیه می‌کشاند، شما در این رابطه چه نظری دارید؟
اگر بخواهیم فقط توجه روی خط کنیم، این هنر به‌طور خالص آن، همان سنتی بوده که سالیان پیش تا حالا به آن پرداخته‌اند. استاد میخک از خط در تابلوهای نقاشی‌اش استفاده کرد و خیلی هم موفق بود. یعنی از آن هارمونی خط، از آن دوران داخل خط استفاده کرد برای زیبایی. یک خط وقتی‌که خط درست و بر اساس اصول باشد، خواه‌ناخواه یک مهندسی زیبایی داخل آن ایجادشده که به چشم بیننده زیبا می‌آید. البته این زیبایی را در نقاشی نیز به کار می‌گیرند و عقیده‌ای به تمایز آن ندارم اما فردی ادعا کند که من خطاطم و این نقاشی‌خط اثر من است، نمی‌تواند قوت خط خود را در نقاشی‌خط نشان دهد زیرا با امکاناتی که امروز هست می‌توان این خط را خیلی راحت دوربور کرد، از جاهای دیگر گرفت و سرهم کرد. این موارد باعث می‌شود که خوشنویسیِ تنها، کمی مورد اعتراض قرار گیرد و زیبایی خط آن‌طور که باید موردتوجه قرار نگیرد این وظیفه ما هنرمندان است که این جذابیت را با هر عنوان که است، ارتقا دهیم و این اقدام زیر سوال بردن و در حاشیه راندن هنر خطاطی نیست.
هنر تایپوگرافی در سال‌های اخیر لطمه‌ای به هنر خط وارد کرده است؟
اصالت خط همیشه مشتری‌های خود را دارد اما تایپوگرافی لطمه‌ی ای برای خیلی از خوشنویسان داشته است زیرا درگذشته انحصار در خطاطی دست خوشنویسان بود اما هم‌اکنون یک نرم‌افزار خیلی دقیق‌تر و راحت‌تر از آنان کار را در همه ابعادی انجام می‌دهد.
خط تایپی، هرچند دقیق، لذت حسی را که یک خوشنویس کلمات را کنار هم نوشته است، به بیننده و او نمی‌دهد زیرا خوشنویس با استفاده از قلم و مرکب و کاغذ و حرکت دست خود این کار را انجام داده است و تحت هیچ شرایطی تولید بالاترین نرم‌افزارها هم قادر به ایجاد این حس نیست.
تایپوگرافی اصولی است اما کلمات خشک کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و فقط مناسب کار بازاری است و این کار باعث راحتی افرادی که می‌خواهند هزینه‌ای برای خوشنویسی نکنند، شده است.
آیا این صحت دارد که خط فارسی نسبت به سایر خطوط جهان زیباتر است؟
این موضوع صحت دارد و خط نستعلیق که عروس خطوط جهان اسلام شناخته‌شده است. در خطاطی مباحثی همچون «دانگ» و «درو» مطرح است. دور به حرکات راست حروف، حرکات چرخشی کلمات می‌گویند و مبحث دانگ این است که سر قلم را اگر شش قسمت بکنید، هر قسمتی از آن‌یک‌دانگ می‌شود.
می‌گویند خط نستعلیق پنج دانگ آن دور است و یک‌دانگ آن سطح است و این یعنی دور خیلی در این خط است و همین باعث زیبایی آن شده به حدی که کشورهای دیگر نیز به خاطر این دوران دور و کم بودن سطح آن، از خط نستعلیق لذت می‌برند، و برعکس خط کوفی که پنج دانگ سطح و یک‌دانگ دور دارد و بیشتر صاف است.
جایگاه خط در هنر معاصر چیست و چطور می‌شود آن را تقویت کرد؟
در حال حاضر جایگاه خط در هنر معاصر ضعیف است و علت آن غریب بودن، کم بودن فضای رشد و سخت فهمی برای عوام نسبت به هنرهای دیگر مثل نقاشی است.
هنر خط در سال‌های اخیر به چه میزان دچار تحریف یا فراموشی شده است؟
یک مقدار سبک‌ها خطاطی زیاد شده و هر فردی سبک خود را کار می‌کند. به‌عنوان‌مثال در خط شکسته ممکن است خط شکسته سالم کمتر داشته باشیم.
چند سال قبل از کرونا جوایزی برای خوشنویسی تعیین شد و همین کار باعث شد سطح خوشنویسی بالا رود و این تصور که یک خطاط خوب می‌تواند مقام یا جایزه کسب کند، باعث اهمیت این رشته شد و به همین دلیل چند سالی خوشنویسی رشد کرد و تعداد خوشنویسان افزایش پیدا کرد. اما در کل می‌توان گفت رشدی که ما از این هنر می‌توانیم داشته باشیم، هنوز محقق نشده است و تفکر مردم در مورد هنر که می‌گویند در هنر چیزی نیست، در مورد هنر خط بیشتر اثر گذاشته است.
بها دادن به خط در اصفهان نسبت به سایر شهرها چگونه است؟
در اصفهان همه هنردوست هستند و بها می‌دهند اما در حد تعریف کردن! اینکه بخواهند بها مالی و واقعی آن را بپردازند خیر اما در تهران شاید به جهت پایتخت بودن آن یا هر علت دیگری، راحت‌تر مبالغی برای این هنر می‌پردازند.
هدف شما از برگزاری این نمایشگاه انفرادی چه بود؟
هر هنرمندی دوست دارد هنر خود را به رخ بکشد و جایگاه خود را نشان دهد. من هم خواستم منتقدین اثرهای من را مشاهده و نقد خود را نسبت به آثارم بیان کنند یکی دیگر از دلایل دیگر نشان دادن مظلومیت خط هم می‌توان باشد.
چند اثر در نمایشگاه ردپای قلم به نمایش گذاشته‌شده وماحصل چند سال فعالیت شما است؟
۳۳ اثر و تاکنون در نمایشگاهی ارائه نشده است. به‌غیراز یکی از اثرها که مربوط به سال است سایر آثار ماحصل فعالیت من از سال ۱۳۹۳ تاکنون است.
به گزارش ایمنا، نمایشگاه ردپای قلم تا نهم آذرماه از ساعت ۱۶ تا ۲۰ پذیرای مخاطبان و علاقه‌مندان و هنرمندان در نگارخانه صفوی است.
کد خبر 622294منبع: ایمنا
کلیدواژه: مهدی شفیعی نیا گفت وگو با هنرمندان گفت و گو با هنرمندان نگارخانه صفوی خطاطی هنر خطاطی نستعلیق نمایشگاه خط شکسته نستعلیق نمایشگاه خط نستعلیق شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق رشته هنری سایر هنرها خط نستعلیق چند سال هنر خط
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۷۸۴۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خوشنویسان کشور ۳۵۰ اثر به جشنواره رضوی فرستادند
به گزارش قدس آنلاین به نقل از روابط عمومی جشنواره، مهدی بابایی مجرد با اعلام پایان مرحله اول داوری این بخش از جشنواره، اظهار کرد: مرحله اول داوری این جشنواره با حضور ۹ داور برجسته در شهر تهران به انجام رسیده است.
وی افزود: این جشنواره، که هر ساله به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی و هنری کشور ما شناخته می‌شود، امسال نیز شاهد حضور پرشور هنرمندان و اساتید خوشنویسی از سراسر ایران بود.
دبیر بیستمین جشنواره ملی خوشنویسی رضوی بیان کرد: در این دوره، دبیرخانه جشنواره شاهد دریافت ۳۵۰ اثر فاخر بود که هر یک به نوبه خود نمایانگر عمق فرهنگی و هنری این مرز و بوم است. از این تعداد، ۷۵ اثر در بخش نستعلیق، ۲۲ اثر در بخش نسخ، ۷ اثر در اقلام سته و ۲۰ اثر در بخش شکسته نستعلیق به مرحله بعدی راه یافته‌اند.
بابایی خاطر نشان کرد: این آثار، که با دقت و ظرافت خاصی توسط داوران مورد بررسی قرار گرفته‌اند، نشان‌دهنده تلاش و پشتکار هنرمندانی است که با عشق و علاقه به این هنر دست به قلم شده‌اند.
وی افزود: اسامی هنرمندان برگزیده بر روی وبسایت شمس توس منتشر شده و آن‌ها از ۳ تا ۱۲ اردیبهشت ماه فرصت دارند تا آثار خود را به دفتر دبیرخانه تهران بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) ارسال نمایند.
دبیر بیستمین جشنواره ملی خوشنویسی رضوی تصریح کرد: از برگزیدگان مراسم اختتامیه که اواخر اردیبهشت در مشهد مقدس برگزار می شود، تقدیر خواهد شد.
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟